Jak to sie godo ...

Takie małe co nieco słownika Śląskiego

O powstaniu gwary śląskiej można np. przeczytać z powszechnej wikipedi która to mówi:

Etnolekt śląski (śl. ślonsk? godka , ślůnsko godka ) - zespół gwar śląskich, być może łączących się w kilka dialektów, którym posługuje się rdzenna ludność Górnego Śląska oraz reliktowo część ludności Dolnego Śląska. Na kształtowanie się słownictwa etnolektu miały wpływ zapożyczenia z języków: literackiego polskiego, czeskiego (szczególnie z morawskiego, funkcjonującego dawniej jako odrębny język), niemieckiego (najczęściej z germańskiego dialektu śląskiego) oraz częściowo słowackiego. W mowie tej przeważa źródło słów słowiańskich. Znaczna część wyrażeń bliższa jest językowi staropolskiemu niż współczesnej polszczyźnie.

na literę A

a - i ( często się go używało jako spójnik )
abfal - śmieć, błąd
abo - albo
abzac - obcas
achtlik - ósma część czegoś
afelzina - pomarańcza
afa - małpa
ajlauf - lane kluski
ajnfart - brama, wejście
ajzynblat - brzeszczot
ajchy - dymby
ajmer - wiadro
ajzynbaniok - kolejarz
ajzynzyjga - pilka do metalu
akurat! - rzeczywiocie!
ale zech sie nażar - ale się najadłem
ała - skaleczenie
ała - głupek
ała, mosz ała - masz fiola
amlary - czeresnie
amper - wiadro
amtować - urzedować
amajza - mrówka
ancla - kawalerka
ancug - garnitur , ubranie wyjściowe
ańfachowy - zwyczajny, byle jaki, prostacki
anszleger - operator przy windzie kopalnianej
antek - Ślązak
antryj - przedpokój
ańfart - brama przejazdowa
apfelzina - pomarańcza
ańtopf - zupa jednodaniowa
apsztyfikant- zalotnik
aprikołza - morela
apluzyna - pomarańcza
aport - ustęp, latryna
arbajtancug - ubranie robocze
asza - popiół
aszynbecher - popielniczka
asić sie - chwalić się
asta - gałąź
aszynbecher - popielniczka
ausgus - zlewozmywak
ausgust - zlew
augustki - jabłka papierówki
ausztojer - wiano
Auszwic - Oświęcim
auto - samochód

na literę B

babuciek - prosiak
babrać - brudzić
badki - slipki, kapielówki
badyhouzy - kąpielówki
bania - dynia
bas - brzuch
baja, idymy na baje - wagary , idziemy na wagary
baji - na przyklad
bajlaga - oblozenie na chleb
bajtel - chłopak, dzieciak
bajtel - synek
bajtlik - portfel
bajzel - nieporządek
bala - piłka za zwyczaj nożna
bal - piłka do zabawy
bałamóncić sie - mieszać się
bamber - rolnik wielohektarowy
bana - pociąg , kolej
bandla - wstążka
banhof - dworzec kolejowy
banka - tramwaj (w rybnickim)
bantować - wyrywać ze snu, odpoczynku
barco - cokolwiek
bargdzie - gdziekolwiek
barkto - ktokolwiek
bakpulwer - proszek do pieczenia
bajs - kęs
bebok - straszydło
bery - bajki, bzdury
berga - duży kamień, kawał węgla
beszong - nasyp kolejowy
bezuch - odwiedziny
beblać - mówić niewyraźnie
becyrk - urząd powiatowy
beczeć - płakać
beje - będzie
belóncać sie - ociągać się, marudzić
bery - kawaly, dowcipy
bezto - dlatego że...
bestoż - ponieważ , dlatego, z tego powodu
besymer - oddział w hucie żelaza, besemernia
bezma, bezmala - pono
bier - zabierz
bicz - bat
bifyj - kredens
bigel - wieszak
bigel - wieszak na ubrania
biglować - prasować
biglozko - żelazko
biksa - puszka
bikstnefner - otwieracz do konserw
bimba - tramwaj
bina - pszczoła
binder - krawat
bindloch - dołek pod stemplem w kopalni
biza - kant w spodniach
bir - piwo
bisihalter - stanik
biydny - chory, biedny
blank - całkiem , całkowice
blaza - odcisk
blajsztift - ołówek
blic - błyskawica
blumkol - kalafior
blotnia - plyta żelazna
blyndować - świecić , oślepiać
błozna robić z kogo - kpić z kogo
bodej! - niemożliwe!
bojtel - woreczek
bojtlik - portfef, sakiewka , czasami i torebka
bolioczka - kaczeniec
bombon - cukierek
bonclok - garnek gliniany
bonkawa - kawa ziarnista
boroczek - nieborak
borok - biedak czasami nieudacznik
borsztajn - krawężnik
bóg: ani za boga - za nic w świecie
bónclok - naczynie ceramiczne (Bunzlau)- Bolesławiec
brakówka - owca przeznaczona na chów
branda - ognisko
brantflek - miejsce po pożarze (pogorzelisko)
brathering - opiekany śledź w occie
bratkartofle - smażone kartofle
bratrura - piekarnik
brecha - łom
briftasza - torba z listami (listonosza)
briftryger - listonosz
browek - prosiak
bróniok - kolec zelazny z brony
brug - kopiec ziemniaków
bryle - okulary
brejle - okulary
brzidok - niechluj
buchty - kluski na parze
budowacz - górnik zabezpieczający strop w kopalni
budónek - zabczpieczenie stropu w kopalni
bulaty - niezręczny, niedołężny
bulić - burzyć
bumelcug - parowóz
bumelka - opuszczenie dnia w pracy
burlok - wieża wiertnicza
burzić - stukać
być furt - (wyjechać) w drodze, daleko
byfyj - kredens
bylag - wkładka do kanapki
byrna - żarówka
byzuch - odwiedziny
byamter - urzędnik
bysztek - sztućce

na literę C

cajtong - gazeta
cechauz - lokal na kopalni, gdzie zapisywano obecnaść górników
cechować - zapisywać obecność górników
cechownia - to samo co cekhauz
cegliczka - dusza do żelazka
cera - córka
cesta - droga ( z języka Czeskiego i Słowackiego cały czas używane )
cetla - pigułka
chabernica - czarownica/wila, zyje w zbożu i porywa małe dzieci
chabić - zagarnąć, przywłaszczyć
chachar - łobuz, urwis
chalskyjza - ser domowy
chałpa - dom
charboł - stary, zdarty but lub po prostu but
charlać - kaszleć
chachor - pijak
chadra - szmata
chaja - awantura
chladać, chledać - szukać
chlastać - pić napoje
chlyw - chlew
chop - mężczyzna
chodnik: jeść po chodniku - jeść idąc drogą
chojka - choinka
chować - hodować
chrobok - robak
chrómać - kuleć, utykać
chaberfloki - płatki owsiane
chuchro, chucherko - wątły człowiek
chudobny - biedny
chnet - niebawem
chutko - prędko
chwost - ogon
chynóć - rzucić
chycić - złapać
ciaplyta - błoto
ciarach - brudas
cielok - cielę
ciepać - rzucać
cieślica - siekiera
cigarety - papierosy
ciorać - pomiatać, brudzić
ciorok - ktoś, kto wszedl do mieszkania w brudnych butach
cip, cip, cip - wabienie kur
cipka - kura
ciśba - tłok
ciyngiym - w kółko
cliwić - łaskotanie
colsztok - metr (składany, nie rozwijany !)
coby - żeby
corek - kojec na kury
cosi małowiela - coć niecoś
cosikej - coś
cufal - przypadek, przypadkowy , zbieg okoliczności
cug - pociąg, pęd , cug w kominie
cupnóć - stuknąć, uderzyć butem, nogą
cwerg - krasnal
cwaja - dwoja
cwibak - suchary
cwinga - ocisk stolarski
cyc - halter
cycek - pierś, sutek
cycenhalter - biustonosz
cyckać - ssać
cycok - prosiak
cyferblat - zegar, zegarek
cyganić - kłamać, oszukiwać, mówić nie prawdę
cygareta - papieros
cyja - akordeon
cyp - niedostudiowany górnik (pierwotnie)
cytyrować - dokuczać komuś, dawać się we znaki
czaj - herbata
czau - cześć
czechmón - djasek
czejsć - czesć
czeladź, czeladzini - służący
cześnie - czereśnie
czorny - brudny (Czorno tablica - to o dziwo tablica wybielona kredą!) kolor czarny
czympnóć - kucnąć

na literę Ć

ćma - ciemno, ciemność
ćmok - człowiek nierozgarnięty
ćwikel - burak (bardziej ten cukrowy)
ćwikła - burak (zdaje się tylko czerwony)

na literę D

dać za chodnik - dać napiwek, wynagrodzenie
dekiel - przykrywka, pokrywka (garnek), zasuwa (hydrant na ulicy)
deka - koc
delina - deska w podłodze
diosek - diabeł
dita - (mała) torebka papierowa
dłożka - podłoga
do widzenie - do widzenia
dobry - dzień dobry
doczkać - zaczekać
doczkej - poczekaj
domowy - zmowiny
dospómogać sie - dopominać się
dostać fige z makym, psińco - nic, odejść z kwitkiem
doszek - snopek do krycia dachu
dowi - dowidzenia, dozobaczenia
dowidzenie - dowidzenia, dozobaczenia
dowka - podatek
dónga - klepka
drabiniok - wóz drabiniasty
drabym - szybko
drach - latawiec
drapko - szybko
drapnóć - złapać
drobnioczki - drobne ziemniaki
dryny we celcie - wśrodku w namiocie
drzewiónka - drewniana chałupa
drzik (do roboty) - człowiek nadzwyczaj pracowity
drzistać - plątać, mówić głupstwa
drzistnónć - puścić bąka
drzizga - drzazga
du dóm, du dómu - do domu
dudławy (o drzewie) - spróchniały
dudrok - człowiek dokuczliwy
dudlik - kok
duldać - pić
durś - ciągle
dwanost - dwanaście
dwiesta - dwieście
dwiyrze - drzwi
dycki - zawsze
dyć - przecież
dykcjonorz - słownik
dynstować - dusić(jedzenie)
dylina - podłoga
dynga - tęcza
dźwiyrza - drzwi
dziambel - wróbel
dzichta - zapaska na trawę
dziedzina - wieś, gmina
dziepro - dopiero
dzierżeć - trzymać
dzioł - część
dziołcha - dziewczyna
dziwać sie - patrzeć się, spoglądać
dziwucny - bardzo dziwny
dziywczym - dziewczyna
dziywka - służąca
dżwjyrze - drzwi

na literę E

elefant - słoń
eli - czy
elwer - bezrobotny
eka - narożnik budynku, kąt w pomieszczeniu
epny - ogromny
erteple - ziemiaki

na literę F

fajermón - strażak
fajla - pilnik
fajer - święto
fajrant - koniec dniówki, zakończenie dnia pracy
familiok - blok mieszkalny, dom wielorodzinny
fana - flaga, sztandar
fanzolić - mówić bez sensu lub mówić głupoty
fara - probostwo
farmazony - głupoty
faronić - wyzywać
faroż - proboszcz
farty - drabny w szybie kopalnianym
fastrygołly - takie gryzonie, które można złapać na gwizdek,mając również worek i rower z dynamem :-)
fater - ojciec
fati - tato
fecht: chodzić po fechcie - po żebraniu
fedra - sprężyna
fedrować - wydobywać węgiel
fertich - gotowe
fertig - gotowe
fest - bardzo, dużo, mocno
feszter - lesniczy, mysliwy
fet - tłuszcz, słonina, smalec
ficowaczka - to je tako wielko jegła ( jegła-igła ) co sie niom fuzekle ficuje
ficować - cerować
fiber - gorączka
fiedrować - kopać, wydobywać węgiel
fliger - samolot
fiszburger - rybi burger
filok - wieczne pióro
fiśla - strych
fladynbrod - podpłomyk
flaszka - butelka
flaszynefner - otwieracz do butelek
flek - kawał skóry, część ubioru górniczego
flek - plama
flyja - niechlujna kobieta
flyje - dafnia
fojercojg - zapalniczka
fojerman - strażak
fojerwera - straż pożarna
fojt - wójt
fojercojg - zapalniczka
fojera - ognisko
fojyrka - ognisko
folowacz - ładowacz
foncwocić - rozrabiać
forhajer - nadgórnik, dozorca
forhang - zasłona
forszt - gruba deska
fotr - ojciec
fóra - wóz konny
fórt - ciągle, stale, bez ustanku
frela - nastolatka, dziewczyna, panna
frelka (frela) - dziewczyna
frlać, frlać wajco - mieszać, mieszać jajko
fróp - korek
fto - kto
fukać - dąć, wiać
fulać - pleść głupstwa
funcwot - niegrzeczne dziecko
funt - 0,5 kg
furgać - latać w powietrzu , latać w przestrzeni
furkać, fyrkać - fruwać
fusekle - skarpetki
futrować - karmić
fuzbal - piłka nożna (gra), piłka do futbola
fuzekle - skarpety
fuzekle, fusekle - skarpety
fyrlac - biegać, krzątać się
fyrula - ferula, odznaka władzy wójta

na literę G

gaba - ciekła ekstaza (narkotykum)
gabczok - parobczak
gabryjelok - górnik pracujący na szybie "Gabriela"
gady - węże
galan - narzeczony
galanty - dobry, świetny, przydatny
galert - galareta
galotki - spodeńki
galoty - spodnie
gałgón - szyja
gałuszki - kluski
ganc - całkowicie
gansi pampek - jaskier (kwiatek)
gańba - wstyd
gatert - galareta (mięsna)
gardina - firana
gardinsztanga - karnisz
gawyńdzić - przeszkadzać
gazda - gospodarz
gazdować - gospodarować
gaździno - gospodyni
gąszczy - gęstwina
geburstak - urodziny
geldtaszka - portmonetka
geltak - wypłata, pensja, zapłata za pracę
gelynder - poręcz
gelynder, galandra - poręcz
gemba - twarz
gepehalter - rowerowy bagażnik
geszynk - podarunek
gewicht - ciężarek
gibko - szybko
gibki - szybki
giczale - ręce
giczała, szłapa - noga
gimpel - gimnazium
gipsdeka - sufit
giskana - podlewaczka
gizd - smarkacz, łobuz, nieznośne dziecko
glaca - łysina
glajzy - szyny kolejowe , tramwajowe itp.
glazyjki - rękawiczki ze skóry
głymboczyna - glębina
gmeć - garść (wełny)
gnotek - polano
gnój - nawóz
gnyp - nóż szewski
godzinki - zegarek
godać - mówić , prowadzić rozmowę
godka - rozmowa
gojny - gajowy
gorać - palić się
gorczek - garnuszek
gorol - nie-Ślązak
gorzoła - wódka
gospoda - karczma, w kopalni miejsce, gdzie tacznicy zwozili węgiel
gospodzin - pan, zwierzchnik
gospodzki - karczmarz
gospodzko - karczmarka
gościna - uczta, biesiada
golac - fryzjer
gorki - gorący
gorol - nie Ślązak
gorszyć sie - obrażać sięv
gorzoła - wódka
gónić - biegać, pędzić
góra - strych
grample - widły do ziemniaków
grejcar - grajcar, pieniądz
grincojg - jarzyny
grocica - balia
grof - hrabia, graf
gróniczek - górka
grónt - gospodarstwo rolne
gruba - kopalnia
gryfny - przystojny, ładny
gryncbuła, buła graniato - niezdara
guminiołki - kalosze
gumno - klepisko w stodole
gupiec - wygłupiać się
gut - dobrze
gutaminować - pastować buty
gybis - sztuczna szczęka
gymba - usta, twarz
gynsi pympek - stokrotka
gypek - bagażnik rowerowy
gynszczy - gęstwina
gyszynk - prezent
gzómpa - dno szybu kopalnianego
gzuć - biec, pędzić

na literę H

habić - oszczędzać ponad miarę
habnónć, (rozk.)habnij - ukraść
hadyrlok - to jest taki zmazany pierón
hadziaj - nie-Ślązak
hadziaj - żebrak, polouk
haja - awantura
hajer - górnik
hajziel - ustęp, wychodek
hajziel - ustęp
halać - głaskać
halba - 0.5l wódki
halbki - półbuty
handtuch - ręcznik
hanej - tam
hanyz - Ślązak
haraburdzi - rupiecie, graty
harest - areszt, wlgzienfe
harnij mie w zic - ugrys mnie w posladek
harwosić - ujadać, szczekać zajadle
hasiok - śmietnik
haśta - niechlujna kobieta
hałskyjza - ser domowy, popularny na śląsku
haw - tu, tutaj
hawiyrnia - kopalnia
hawiyrz - górnik
haziel - ubikacja (pochodzi od Häusel)
hazok - zając czasami też nazywany królik. Ale to nie poprawna nazwa
hebama - polozno
heft - zeszyt
heklować - szydełkować
hektowy miech - wór na hektolitr zboża
heksa - czarownica
hołzyntregi - szelki
hercka - kamień
hodzinki - zegarek
hormister - trębacz
horuch - krzyk
hozy - spodnie
hóncwot - urwis
hóncwót - nicpoń
hónym - prędko
hópnóć - skoczyć
hóśliczkorz - skrzypek
hroznucerny - ogromny
hunzytryjgi, hozyntregi - szelki
hycel - urwis, obwieś
hyltus - chciwiec
hut - kapelusz
hyrcza - guz
hyrtóń - krtań

na literę I

ikro - mięsień nogi
interes: wrócić z interesym - z procentem, z nawiązką
ipi szula - hilfka
ipi, mieć ipi - być idiotą (ty mosz ipi, aż ci zgrzipi!)
ipta - głupio dziołcha
isto - pewnie
isty - pewny, na którym można polegać
inacyć - przekręcać indianer - indianin inkszy - inny ino - tylko istny - prawdziwy, właściwy izba - pokój iże - że, ponieważ , dlatego izbeczka - izdebka

na literę J

ja - tak
jakisikej - jakiś, pewien
jakla - damski sweter rozpinany z przodu, bluzka
jako - jak
jakosikej - jakoś
janiczek - małe światełko
jamrać - lamentować
je żeś na raji - twoja kolej
jedla - jodła
jednostajnie - bez przerwy
jegla - igła
jelita - kiszki (nadziane kaszą)
jeruna - (do pioruna)cholera, niedowiary
jezeryja kandy! - rety! laboga!
jo - ja
jodło - jedzenie , pokarm
jowej - płacz, lament
jowejczeć - lamentować, narzekać
juzaś - znowu
just - i tak, (just tam pujdym - i tak tam pójdę)
jyny - tylko

na literę K

kabot - surdut
kabza - kieszeń
kaczok - bajorko
kafyj - kawa
kaj - gdzie
kajsi jest? - gdzie jesteś?
kajsik - gdzieś
kajś - gdzieś, gdzieś tam...
kajtam - gdzie tam
kalch - kanapa
kauguma - guma do żucia
kalfas - głowa
kamela - wielbłąd, głupia, nieruchawa kobieta
kamlot - kamień
kamrat - kolega
kana - duża metalowa bańka
kanciapa - pomieszczenie na narzędzia
kany - gdzie
kańsi, kańsikej - gdzieś
kapelónek - wikary
kapsa - kieszeń
kapuca - kaptur
kapuśniónka - kwas kapuściany
kapyneczka - troszke
kara - taczki
kark - szyja
karminadel - kotlet mielony
karować - wozić na taczkach
karasol - karuzela
kartofel (wyłącznie!) - ziemniak
kary - taczki
kastla - skrzynia
kastlik - pudełko
kastrolek - rondelek
katać też tam! - gdzie tam!
każ - gdzie
kery, wtory - który
kenedy - nie teraz
keta - łańcuch, łańcuszek
keta - łańcuch
kibel - wiadro, nie mylić z ubikacją
kichol - nos
kiej: ni mioł kiej - nie miał czasu
kiejsika. kiejsikej - kiedyś
kiela - kilka, sporo kielanoście - kilkanaście
kieli - jak duży
kielo - ile
kierchów - cmentarz
kiery - który
kieryndy - którędy
kierysi, kierysikej - ktoś
kijóń - pałka drewniana
kinol - nos
kista - duża skrzynka
kiszka - zsiadłe mleko
kiśnia - skrzynia, pudło
kita - noga gęsi
klajd - sukienka
klachać - plotkować
klachy - plotki ( umawianie się na plotki )
klamory - graty
klamory - narzędzia, a także narządy (męskie)
klap sznita - złożona kromka chleba
klap, klapocz - mała ryba, głowacz
klapżymła - bułka rozcięta
klara - słońce (raczej mocno świeciące)
klepoki - bilon klobuk - kapelusz
klomoty - rzeczy
klopapiur - papier toaletowy
kloper - "urządzenie precyzyjne" do kluponio lojfra na klopsztandze
klopsztok - "urządzenie precyzyjne" do klepanio tepichów na klopsztandze
kloszczonka - woda co sie w ni kloski warzyło
kluć sie - lęgnąć się
kludzić - prowadzić
klupać - stukać
kładziwo - młot
klosztor - klasztor
kłopetek - klocek, kawałek
kole - obok
koło - rower
kołocz - ciasto
kołoczek - drożdżówka
kołkastla - węglarka
konsek - kawałek
kopidoł - grabarz
kopruch - komar
kłócić masło - ubijać masło
kokotek - kran
knefel - guzik
kokot - kogut
kolasa - powóz
koloska - wózek dziecięcy
kolyba - buda miesżkalna na sałaszu
kolybać - kołysać
kolybka - kołyska
kołkastla - węglarka
koło - rower
kołocz - kołacz, ciasto
kołtóń - smarkacz
kopaczka - motyka
kopidol - grabarz
kopnia - belka zabezpieczająca strop kopalni, podparta stojakiem
kopruch - komar
kopyca - grube skarapety wełniane do kierpców góralskich
kopyrtka - wywrotka
kowior - małe jeziorko
kómpiel - zdrojowisko, łazienka na kopalni
kónszczek, kónsek - kawałek
kónszczyczek - kawałeczek
kminić - okłamywać, oszukiwać
knebel - patyk, gruby kij
krajzyga - piła tarczowa
krauza - słoik
krepel - pączek
kroć - kroić
kragel - kołnierz
kragiel - kołnierz
krajiczek - kromka
kredyns - szafka kuchenna
krepel - pączek (wypiek) krom - nieporządek
kromflek - obcas
krómka - piętka chleba
krupeczka kasze - ziarnko kaszy
krupica - grubo zmielone zboże
krupiczniok - chleb razowy
krupniok - kaszanka
krupy - grad
krupy - kasza
krygiel - kufel
kryka - laska
krykihoki - bazgroły
krympocz - kilof
krziwak - laska
krzok - krzak
ksiynżoszek - ksiądz
kucać - kaszleć
kucać - przykucnać
kuczer - woźnica
kudłaty - włochaty
kudły - włosy
kufka - kufel na piwo
kukuczka - kukułka
kumor - komar
kumornica - lokatorka
kupa - dużo
kurlawo izba - bez pieca
kuryrować sie - leczyć się
kurzić - palić papierosy
kurzik - młoda kura
kurzisko - kura (zgrub.)
kust - wyżywienie
kusik - całus
kurzyni - palenie tytoniu
kwartyr - mieszkanie
kwarytka - ćwiartka
kwaterka - 0.25l wódki
kwiczale: uciekać z kwiczalami - z kwiczeniem, z wrzaskiem
kwosek - zakwas do ciasta
kyjza - ser

na literę L

lajbik - stanik
lajerman - kataryniarz
lajsta - listwa
lachko - lekko
lacie - papcie
lahućki - leciutki
lauba - ganek
lawor - miednica
larmo - hałas
latoś - tego roku
lazaryt - szpital
lebo - albo
lecieć - biec, pędzić
lecieć drabym - (szybko) biec
lecy kandy, Tecy kany - byle gdzie
leda kiedy - byle kiedy
legnunć sie - położyć się
lesice - drabinka do przegrodzenia owiec
leko - łatwo
letniki - suknia
linkera - kierownica
lice - policzek
linewka - smycz
lipsta - narzeczona
liwa, liwa, liwa! - wabienie gęsi
lizóń - lizus
lobzigac sie - zwymiotowac na siebie
lojfer - dywan
loncetla - pasek z wydrukiem pensji
lotać - biegać
lónty - odzież
lufbiksa - wiatrówka (broń)
luft - powietrze
lyjberwuszt - paszczetówka

lynga - bułka paryska
na literę Ł

łaska - łasica
łazić - chodzić, nie mylić ze spacerem
łazynga - włóczęga
łobezrzić sie - oglądnąć się
łobiod - obiad
łobibok - człowiek, który nic nie robi
łoblyc sie - ubrać się
łobsztalować - zamówić
łociypa - nieudacznik,pechowiec
łociypka - mała wiązka (siana)
łodbiyrać - odbierać
łodewrzić - otworzić
łodewrzić dźwjyrze do korzon - otworzyc drzwi na ościerz
łogiyń - ogień
łojcowizna - pozostałość po ojcu, po rodzicach
łoroz - nagle
łorynżada - oranżada
łosprawiać - rozmawiać
łostawić - zostawić
łostuda - awantura
łoszkubiny - darcie pierza
łoszkrabiny - obierki
łoświycić - zaświecić
łoktuszka - prześcieradło
łoncchut - psotnik
łowięzina - wołowina
łónskiego roku - w ubiegłym roku
łunaczyć - robić cos niedookreslonego

na literę M

majzel - przecinak
Madiar, Madziar - Węgier
madiarski, madziarski - węgierski
madziarski - węgierski
magierka - mała czapka
majs - kukurydza
makówki - deser swiąteczny
maluperny - maleńki
malyrz - malarz
mamiać - mruczeć
mamlas - niezdara
mamlas - głuptas
mamulka - matka
mandle - migdały
mantel - płaszcz
mandolinka - stonka ziemiaczana
maras - brud , błoto
marcin - piec martenowski w hucie żelaza
mardować sie - marnować sie, zmagać się
marownśa - trupiarnia
masorskie sniodanie - jajecznica z świńskim mózgiem
masny - tłusty
maszkyt - smakołyk
masorz - rzeźnik
maszkietki - przysmaki
maszynki - zapałki
maszka - kokardka
maśnica - otyła kobieta
maznonć - uderzyć
meluzyna - wichura
merta - mirt
metrak - cetnar
mianować - nazywać
mietła - miotła
migym - szybko
miynso - mięso
miano - imię
miech - wór
miechowie - zbójnicy
mielok - rękojeść żarn, grubszy patyk
miesiunczek - księżyc
miglanc - spryciarz
miyszeczek, miyszek - woreczek, worek
mjano - imję
młoducha - panna młoda
mobil - komórka
moc, mocka - dużo, wiele
moplik - motorower
mota - ćma
moczarzisko - mokradło, trzesawisko
moczka - deser swiąteczny
modry - niebieski ( słowo z języka Słowackiego i Czeskiego. Nie mylić ze słowem Modro )
mora - zmora
Morawec - Morawianin
Morawka - Morawianinka
mordować se - mozolić się
mordyrka - mozół, ciężka praca
mulorz - murarz
muskla - mięsień
muterka - nakrętka
murcek - górnik po szychcie (czorny-brudny)
musztik - ustnik
muter - matka
muti - mama
mycek - szarak, zając
mycka (myca) - czapka
myjtermas - metr krawiecki
myrcha - nieznośna kobieta

na literę N

na banhowie pizło dwie - na dworcu wybiła godzina 2
na postrzód - w środku
na przecam - no jasne, oczywiście
na szago - na przełaj
na ty bogi - wtem, nagle, na szczęście
na zadku - z tyłu
nabrniany - obrzękły, wypełniony czymś
nacyjo - nacja, naród, narodowość
nachtop - nocnik
nachytać - nałapać
nachustać - pobić
naciućkany - pijany
nadać kómu - nawyzywać komuś
nagrować z kim - znęcać się nad kimś
naisto - napewno
niyskorzij - później
najduch - urwis
naklupnóć - nastuknąć jajko
naporynczyć - nakazać, rozporządzić
naprzejmo - na przełaj
naprany - pijany
naprowda - naprawdę
nasmolóny - nagniewany
nasuć - nasypać
naspadek - z powrotem
nasrac do galot - narobic do spodni
nasz bajtel sie pojscol - nasze dziecko sie posikalo
naszporowany - zaośzczędzony
nazdać - nakrzyczeć
nazod - z powrotem
nec - siatka
niekiery - niektóry
niyroz - nieraz
nieskoro - późno
niadra: za niadra - za pazuchy
nie wieszej mi nudli - nie mów mi bajek
niechać - pozostawić
nieskorzi - później
nietoboże - cóż dopiero
njy - nie
nociastek - zakwas chlebowy
nociastka - kawałek ciasta pozostawionego na zakwas
nospa - kamienny chodnik pod strzechą domu
notura: być pod noturóm - w złym nastroju
nupel - smoczek
nudel kula - wałek do ciasta
nudel zupa - rosół z makaronem
nudle - makaron nitkowaty

na literę O

o! - popatrz ( ździwienie )!
obersztajgier - nadsztygar
obili - zboże
obleczóny - ubrany
oblyc sie - ubrać się
oberiba - kalarepa
obrychtować - uporządkować
obstoć - wytrzymać
obstować - upierać się
obsztalować - zamówić, za rezerwować
obsztelowany - wezwany do stawienia się
obuszek - ciupaga
ocas - ogon
ochrónka - przedszkole
ociypa - duża wiązka
odbywać krowy - dawać jej pożywienie
ogloszka - zapowiedź ślubu
ograbczok - duży kosz
ogród - Polski Śląsk (Pruski Śląsk)
ogrómnucny - ogromny
oma - babcia
oma doma yno nyna - babcia jest w domu ale śpi
onkel - wujek ( pochodne z języka Niemieckiego ) opa - dziadek
opaternie - ostrożnie
opierdolić, nazdać - okrzyczeć kogoś
oplerek - parowka
ordnung - porządek
ordynanc - posłaniec gminny , urzędowy
orlab - urlop
oły - krzywe nogi
osgrzebić sie - oźrebić się
ostuda - kłótnia
ostranżyny - jeżyny
ostrawiok - mieszkaniec Ostrawy, górnik pracujący w ostrawskich kopalniach
oszkliwiec - ptak drapieżny wielkości kurzika
oziómbać - zigbić, chłodzić
oznómić - ogłosić
ożrały - pijany

na literę P

papiorzany - papierowy
papyndekel - tektura
parfin - perfumy
pacholek - parobek, kawaler
pakopie - konopie
palisz ty! - odejdziesz!
pampóń - urzędnik państwowy, polityk
pampóń - rolnik, gospodarz
paniczka - pani
panoczek - pan
papać - jeść
parta - grupa gbrników, zmiana
paryzol - parasol
pasować sie - mocować, siłować się
paść - pułapka
pdnikiery - niektóry, niejeden
pecynek - bochenek
pecynek - bochenek chleba
pełniulinko - pełniutko
piska - kreska, linia
pieczónka - pieczeń
piekarszczok - piec do pieczenia chleba
piekocz - rondel do pieczenia mięsa
piernika! - wyraz zdziwienia
pierwy - kiedyś, najpierw
pieszo - piechotą
pinkel - pryszcz
pinkliczek - węzełek, zawiniątko z odzieżą
piyrwej - dawniej, kiedyś
pizdzik, mopel - motorower
piznonć - uderzyć
piznóć - stuknąć, uderzyć
pizodek - miejsce w kopalni, gdzie górnicy kopią węgiel
planetować - wróżyć
plaskocz, plaziok - płaski kamień
płot - Czeski Śląsk (Austriacki Śląsk)
po cichućku - cichaczem
po ćmi - po ciemku
po ćmoku - po ciemku
po piesku iść - po czworakach
po bosoku - boso
pocamu - dlaczego
pochowany - pogrzebany
poczkać - zaczekać
podarzić sie - poszczęścić się
podchlybiać sie - podlizywać się
podciep - podrzutek, nigrzeczne dziecko
podziwać sie - przyjrzeć się
podciep - podrzutek, urwis, oferma
podszywka - człowiek przebiegły, filut, oszust
podzieć sie - zniknąć
podziwać sie - popatrzyć, spojrzeć
pofyrtany - roztarginiony
pojedzony - syty
pojczać - pożyczyć
poleć szpyrki - płat słoniny
poltyabynd - wieczór kawalerski/panieński
polywka - zupa
poleku - powoli
połno - pełno
pokludzić - poprowadzić
pokroć - pokroić
popyrtany - roztargniony
porachować sie - rozliczyć się za złe, odwet
poradzi - potrafi
poradzić cosi zrobić - pot rafić
porożygać świyczki - zapalić świece
porynczać kómu - rozkazywać komuś, dyktować ostatnią wolę
porynczyństwi - ostatnia wola, testament
ponć - pielgrzymka
porzond - ciągle
poskludzać - posprzątać
poswaczyć - zjeść drugie śniadanie, podwieczorek
posypka - kruszonka (na kołaczu)
posyrować - ubiegać sie o wzgledy
poszkrobać sie - podrapać się
potek - ojciec chrzestny
potka - matka chrzestna
potoplać - nawilżyć
potuplować se - podjeść jeszcze
potwora - łobuz, urwis, oferma
pou - pył
powieterniok - wietrzny młyn
powiydzać - zachęcać
pozganiać dziywki - zbudzić
poziymki - truskawki
pozwać - zaprosić
pódziew! - chodź!
pódź sam! - chodź tu!
półka - kwaretka wódki
prać - grzmocić
Prajz - Prus
prajz - wiatr północny
prajzski - pruski
prawić - powiedzieć
preswórszt - salceson
preswuszt - salceson
profit - zysk
prosik - psośba
prozny - pusty
przać komu - kochać
przeca - ponieważ , przecież
przechynyć - przerzucić
przeciwny - zły, rozgniewany
przepadzity - łakomy
przegnać - przepędzić
przidawek - dodatek
przigłupi - niespełna rozumu
przikludzić - przyprowadzić
przikopa - rów, fosa, wykop
przióbna - pawężnik
przódź - najpierw
przyźyrać - przyglądać się
psiorka - niedojrzały owoc
pszajeć - lubić
pszoć - sprzyjać, kochać
pszonek - Polak
plecionka - chałka
ptok - ptak
puc - tynk
pucpapior - papier ścierny
puć - chodź
pukel - plecy
pukeltasza - tornister np. szkolny
puklaty - garbaty
pulać - sikać
pulok - prącie męskie
pultać - pluskać się
pulynta - polenta
pulyr - pijak
puta - indyk
putyka - karczma
pyrlić - gotować
pyrlik - duży młot
pyrtnyć - popchnąć
pyszny janek - pelargonia

na literę R

rajza - podróż
rachować - liczyć
rada mieć - kochać
raja - kolejka
Rajch - chodzi o kraj Niemcy
Andrajch - Sosnowiec
rajch - rzesza
Rajchunberk - Liberec
rajznadla - rysik
rątas - bieganina, gonitwa, zamieszanie
rechtor - nauczyciel
rejmatyka - reumatyzm
regimynt - pułk (wojska)
reżny - żytni
richter - sędzia
richtich - rzeczywiście
richtig - rzeczywiście
riczka - stołek, podnożek
ring - pierścionek
robotny - pracowity
rojber - łobuz
rogolka - naczynie do mieszania, mątewka
rogulka - narzędzie do mieszania, np. ciasta
rok - spódnica
rolka - krążek
rolwaga - walec drogowy
rolszuły - wrotki
roszczypiec - pień, patyk rozszaepany
rowniok - rówieśnik
rozegnać - rozpgdzić
rozlajerowany - rozregulowany
rozłónczyć sie - pożegnać się
roznimóc sie - rozchorować się
rozprowiać - rozmawiać, gawędzić
roztomańty - rozmaity
roztomajty - rozmaity
rozwidniok - świt
rożygać (światla) - zapalać
róncz - jak tylko
ruby - gruby
rudybana - tor saneczkowy
rufijok - rozrabiacz
ruła - rura
rułka - rurka
rus - karaluch
ruzik - kijanka
rychli - prgdzej, wcześniej
rychtować - przygotowywać
ryczka - małe krzesełko
ryl - szpadel
ryma - katar
rympoł - kolowrót
ryngiszpil - karuzela
ryngsztangle - kierownica rowerowa
ryński, ryńszczok - dawna srebrna moneta austriacka
rypnóć - uderzyć
rzadło ,rzodło, żadło, żodło - lusterko
rzić - tyłek
rzyc - powiedzieć
rzyć - dupa, pupa, tylek
rzykać - modlić się

na literę S

sagaty - nagi
sagi - nagi
sak - sieć (na ryby)
sarniok - rogacz
schroniać - chować
schynyć - zrzucić
seblyc sie - rozebrać się
sejmnóć - zdjać
sekirowani - dokuczanie, prześladowanie
siczeć - strzykać
siyń - sień
sieczy - skraj młodego lasu, porośnięty trawą
siedlaczy syn - syn zamożnego gospodarza
siednonć - usiąść
siedlok - rolnik
siemjynotka - zupa swiąteczna
skiyrz (skuli) - z powodu
skiż - z powodu ( druga odmiana )
sklep - piwnica
skludzać - sprzatać
skrzot - mała dziewczynka
skulać sie - stoczyć się
skurzyca - cynamon
slyncuchy - lyżwy
słazić - schodzić
słóżka - służąca , pomoc domowa
smary - lanie, bicie (przewaznie przez ojca)
smażonka - jajecznica
smolić na cosi - dać czemuś spokój
smrek - świerk
smrodlawy - śmierdzący
smyk - włóczęga
smykać se - wałęsać się, tułać się
smykać sie - włóczyć się
smyntorz - cmentarz
snadniejszy - łatwiejszy
snople (ze szczypy) - zwgęlone kawałki łuczywa
snotwiać - wprowadzać coś nowego
snoza - głębina w rzece
soszka - sucha gałąź
soroń - dzikus
sotóna - czarownica, ew. popatrz mora
Sowiecki - Radziecki
sowiet - rada ( w innym tłumaczeniu "rusek" )
spadki - z powrotem
sparzóny - spocony
spatrzeć - załatwić coś
spierdolić - uciec abo zepsuć
splynskiyrzóny - pokryty bąblami, odciskami
spodni - dolny
spodniołki - kalesony
spomni - przypomni
sporszy - większy
spoudniouki - kalesony
spozorować - zauważyć
spómogać - w spierać
spórny - złośny, skory do zwady
sprawować - naprawiać
srajty - usr..majtki
srogi - wysokiego wzrostu , duży
starać sie - mieć kłopot
staro - żona
stary - mąż
starka - babcia
starzik - dziadek
starziczek - staruszek, dziadek
starziki - rodzice
starziki - dziadkowie
stawić sie - wstąpić do kogoś
stawka - strajk
stodiosi - ogromny
stołeczek - krzesełko
stołek - krzesło
stracić sie - zniknąć
straszok - strach
stróm - drzewo
strugaco stolica - warsztat do strugania gontów
strum - drzewo
strup - niedobre dziecko
strzaskać - stłuc
strzepać - strząść
strzympeczek mlyka - troszka, kilka kropel
sturknyć - popchnąć
sturzić - trącić
styknie - wystarczy, dosyć
suć - sypać
sudruch - tu w znaczeniu socjalista
swaczyna - przekaska, drugie śniadanie
swaczyna - podwieczorek
swiatłą - czerwona (tylko kapusta i to gotowana)
swobodno dziołcha - niezamężna panna
synek - chłopiec
synki - faceci , duzi chłopcy
szac - ukochana , narzeczony
szachta - kopalnia
szafliczek - naczynie (zdrob.)
szajder - ściana w poprzek chodnika w kopalni, regulująca ruch powietrza
szałot - sałatka warzywna
szantar - żandarm
szarok - zmierzch, wczesne rano, przed świtem
szaket - marynarka
szasnyć - uderzyć
szaszek - błazen
szaty - sukienka , ubrania
szczewiki - buty
szczoda - środa
szczodliwy - hojny, życzliwy
szczypa - łuczywo
szeł - szedł
szerby - złom
szerka - pas parciany służący do podtrzmywnnia taczek po dczas wożenia wgęla
szisbuda - strzelnica na odpuście
szkarupiny - n.p. - te pieróństwa z jajka abo z orzecha
szkopiec, szkopek - naczynie na mleko
szkopyrtnol = szkopyrtnou - przewrócił się i nagle umarł
szkopyrtok - człowiek przewrotny (zmienił narodowość albo wiarę)
szkrobać (ziemniaki) - obierać
szkubaczki - darcie pierza
szkubnóć - szarpnąć
szkucina - szczecina
szkwot - brzdąc
szklok - landrynka
szlapa - stopa
szlog - łan
szlojder - proca
szlugi - papierosy
szlaubyncjer - śrubokręt
szłapa - noga, stopa
szłapy - nogi
szmajchlować sie - umizgać się
szmary - bicie
szmary - lanie
szmaterlok - motyl
szmoder - niechlujna kobieta
szmolec - smalec
szmyrać - łaskotać, ocierać
szmyrgiel papiyr - papier ścierny
szmyrkejza - ser do smarowania
szneka z glancem - drożdzówka z lukrem
sznelklupa - narzędzie do gwintowania
sznita - kanapka
sznita - kromka chleba
sznojder, szlajdra - proca
sznuptychla - chustka
sznycla - sznycel
sznytloch - szczypiorek
sznytlok - szczypiorek
sznupać - myszkować
szol - winda w budynku mieszkalnym
szola - winda w kopalni
szolka - miska
szolka - filiżanka
szolka - kubek, filizanka
szopa - drewutnia
szopa - kufel piwa
szor - pasmo
szoseja - bita droga
szparkasa - kasa oszczędności
szpigiel - zwierciadło
szpil - mecz (najczęciej piłki nożnej
szporować - oszczędzać
szportny - sprytny, wesoły
szpotlawy - kulawy
szpyndliczo główka - główka szpilki
szpyrhok - fałszywy klucz
szpyrka - słonina
szpyry - strzępy
szpyndlik - szpilka
szrank - szafa
szrajtofla - portmonetka
szróty - ubranie
szrympok/szrympoki - krewetki(shrimp po angielsku)
sztabdeka - kołdra
sztajgier - sztygar
sztajgnonć - awansować, polepszyć
sztangla - belka
sztachlok - agrest ( do potwierdzenia , gdyż nie do końca jestem pewien )
sztand - stoisko
sztalować - zamierzać, planować, regulować
sztrachecle - zapałki
sztrajch - krótki chodnik łączący dwie pochylnie
sztreka - tor kolejowy
sztrikowac - robic na drutach
sztrum - prąd (elektryczny)
sztwiórok - cztery grajcary (dawna moneta ( miedziana ) austriacka)
sztyjc - ciągle
sztyl - trzonek
sztympel - stojak, okrąglak podpierający strop kopalni
sztajger - sztygar
sztok - piętro
szterować - denerwować
szterować - kierować
sztresować - dstresować się
sztyrapiyńdziesiónt - pięćdziesiąt cztery
sztrykować - robić na drutach
szumnie - ładnie, pięknie
szumnota - piękno, piękne otoczenie
szumny - ładny, piękny, okazały, urodziwy
szusblech(a) - np. rowerowy błotnik
szuy - buty
Szwab - Niemiec
szwab - karaluch
szwarnie - dużo, sporo, wiele
szwarnota - piękna dziewczyna
szwarny - przystojny młodzieniec
szwigermuter - teściowa
szwong - zamach, rozbieg
szwoczka - krawcowa
szychta - zmiana (na kopalni), dniówka
szyfóner - szafa
szykowny - przystojny
szymel - taboret
szynk - karczma
szyńdzioly - gonty

na literę Ś

ściepać - zrzucić
ślabikorz - elementarz
śleper - tacznik
Ślunzołk - Ślązak
ślynzuchy - łyżwy
ślypia - oczy
śniodać - jeść śniadanie

na literę T

tabaka - tytoń
tabula - tablica np. szkolna , informacyjna
tajch - staw
tam stela - s tamtąd
tam teryndy - w tam tą strone
tanksztela - stacja benzynowa
tartas - zgiełk, trzask
tatulek - ojciec
telefon mobilny - telefon komórkowy
telo - tyle
tepich - dywan
tera - smoła, lepik
terować - smołować
terazy - teraz, obecnie
teschno - tęskno
tinta - atrament
tlaczyć, przytlaczyć - przysunąć się leniwie
toć, dyć - przecież, własnie, oczywiście
toporzisko - rgkojeść topora
tomata - pomidor
tonkać - moczyć
torta - tort
tracić sie - umiera (chłop sie tracioł)
trantitla - robok co łazi po gardinsztandze i wpierdala cinkwajs ze gipsdeki
trichter - lejek
tróm, trómsko - pień drzewa, belka
trómba - rura do pieczenia, niezdara (o człowieku)
trówła - malowana skrzynia ludowa służąca do przechowywania ubrań, trumna
trufać sie - mieć odwagę
trus - królik
trusiok - indyk
tryźnić - tyranizawać
trzeja - trzeba
trześnia - czereśnia
trzynsówka - makradło, trzęsawisko
tuberok - gruźlik
tuki - tutaj
tumata - pomidor
turanek - ziele (Erigeran - przymiotno)
tuste - smalec
tukej - tutaj
tutać - pić
taszyntuch - chustka do nosa
tyj - herbata
tyjater - teatr
tylec - rękojeść kilofa

tytka - torebka
tyn mo ale mocne kopyto - jeżeli ktoś kogoś mocno kopnął (np.przy bojce)
tys je? - ty jesteś?

na literę U

udować - np. wydawać pieniądze
uczoprać - utaplać w wodzie
ufynbanka - szafka kuchenna
ugónić cosi w lesie - upolować
uhólkać - uspokoić, udobruchać
ujek - wujek
uja - wujek ( najczęściej używany zwrot między dziećmi )
ulropić sie - zmgczyć się
uma - babcia
umaraszony - wybrudzony
umarty - zmarły
umaścić - okrasić tłuszczem
unfal - błąd
unuce - szmaty do owijania stóp (zamiast skarpetek)
uniyskorzić sie - spóźnić się
uónaczyć - uniwersalny czasownik
upa - dziadek
upad - chodnik w kopalni apadający ukośnie w dół, pochylnia
uroda - urodzaj, plan
urzinać se z kogo - żartować, kpić z kogoś
ustrojóny - ozdobiony
ustrziżek - odcinek, gałganek
uślimtany - zapłakany
utropa - ciężka, mozolna praca , zmartwienie
utropióny - zmęczony
uwarzić - ugotować

na literę W

w antryju na byfyju stoji szklonka tyju - w przedpokoju na kredensie stoi szklanka z herbatą
w antryju na byfyju stoji szolka tyju - w przedpokoju na kredensie stoi kubek z herbatą
wachować - pilnować, strzec
wadzić sie - kłócić się
wajce, wajco - jajko
Wajnachty - Boże Narodzenie
wałaszczoki - grube spodnie góralskie
wampa - zwały tłuszczu na człowieku
wandrowny - wędrowiec
wancka - pchła
warciejszy - szybszy
wartko - szybko
waryjot - wariat
warzechować w czymś - wtrącać się w nieswoje sprawy
warzyć - gotować
walkownia - magiel
waserlajtung - wodociąg
wasermón - utopiec
Waserpolak - Ślązak
waserwoga - poziomnica
waszkunia - letni domek gospodarczy
waszkuchnia - pralnia
waszbret - tarka do prania
waszpek - miska
wcip - dowcip, kawał, wic
wdycki - zawsze
weka - chleb francuski
weksel, weksl - wymiana pieniądza
wekselsztuba, wekslsztuba - kantor
wekslok, wekslak - kantor (osoba)
werk - zakład pracy (kopalnia, huta)
wertiko - komoda
westa - kamizelka
weterka - szyb wentylacyjny
wic - dowcip
widołka - widelec
widzany - znany, lubiany, popularny
wieczerza - kolacja
wieczerzać - jeść kolację
wiela - ile
wiela stoć na zygarze - która (jest) godzina
wieprzek - agrest
wiertel, wiertelik - miara objętości, ćwierć
wijaczka - szufla drewniana
winszować - życzyć
wiyrch - góra
wkludzić - wprowadzić
wodziónka - zupa jarzynowa
wodziunka - zupa z czosnkiem i grzankami
wojok - żołnierz
wólki nie wólki - chcąc nie chcąc
wóngliczek - węgielek
wóniać - pachnieć , wąchać
wonianie - wąchanie
wórszt - kiełbasa
wrazić - włożyć
wrazić nos do czegosi - wtrącić się
wroż - wróżbiarz
wrzaszczek - rozkrzyczane dziecko
wrzeszczeć - krzyczeć
wurzt - kiełbasa
wybijokno - łobuz, urwis
wybiyrziczny - stale niezadowolany, przebierający w czymś
wybrzyrzyczny - wybredny
wychynyć - wyrzucić
wyciepać - wyrzucić
wydać sie - wyjść za mąż
wydrziduch - chciwiec
wydrzistać - wypaplać, wygadać się
wydzierżeć - wytrzymać
wyfikać kogo - wyprowadzić w pole
wygnać - wypędzić
wyje bana w lesie - gwizdze lokomotywa w lesie
wykludzić - wyprowadzić
wykłodać - opowiadać
wykminić - oszukać, wyprowadzić w pole
wykustować sie - używić się
wylywok - garnek z lanego żelaza
wyłotać - zbić
wymamlasić - zrobić coś głupiego (nie tak jak by należało)
wymasta - filut, figlarz
wymazać kogo - wygrzmocić
wymigać sie - wykręcić się
wymoczek - chudy,ciynki,wysoki,młody synek
wymola - podebrany brzeg rzeki
wyndzok - "wędzarnia"
wynokwiać - wydziwiać
wyplańtać sie - wyplątać się, wyjsć z kłopotu
wypultkany - wykończony, wycieńczony
wyrajtować kogo - wyprowadzić kogoś w pole, dać się kamuś we znaki
wyrychtować sie - wystroić się
wyrzazać kómu - sprawić lanie
wysłóżka - kołacze, ciastka, mięso (daje się do domu uczestnikom uczty po jej zakończeniu)
wysmolóny - chciwy
wysznupać - wywąchać
wyszkyrtany - zużuty
szkyrtnij - np. zapal samochód wyszywać - haftować
wytracić sie - zniknąć, odejść cichaczem
wywachować - wyśledzić
wywiyść kogo na chojinie - wyprowadzić kogoś w pole
wywołany - znany, sławny, popularny
wziyna sie - wzięła się, pochodzi

na literę Y

yno - tylko

na literę Z

za stary pierwy - kiedyś
zadni - tylni
zagańbić - zawstydzić
zagiyrzić sie - zamachnąć się
zagnać sie - nabrać zamachu
zakludzić - zaprowadzić
zolyty - zaloty
zołza - sos
zopaska - fartuch
zort - gatunek
zowiść - zawiść
zowrzyć - zamknąć
zawrić - zamknąć
założyć ste - pójść w zakład
zanawiyska - zasłona
zandale - sandały
zapachanić sie - zapodziać się, przepaść, zagubić się
zapaskować sie - mocować się
zapcie - zapałki
zapierdolić - ukraść
zapinkać - zaprzepaścić
zaprzyć wrota - zawrzeć
zapucować - otynkować mur
zarozki - zaraz
zarozinko - zaraz
zasuć - zasypać
zastarany - zakłapotany, zatroskany, zafrasowany
zaszeł - zaszedł
zaścignóć - zastać, zaskoczyć
zauszniczki - kolczyki
zawodni - kierownik kopalni
zazdrzić - zajrzeć
zażałować kogo - zaskasżyi
zbabrać - zbrudzić
zdechlok - chuchro
zdrapić kogo - porwać w łapy
zdrzadło - zwierciadło, lustro
zdrzybia - źrebię
zelter - woda sodowa
zebrać sie z kim - spatkać sie z kimś
zesztuchnonć,ściepnonć - zrzucić
zezdrzyć - zobaczyć
zgrzybtok - źrebię
zhuntować - zniszczyć
zic - siedzenie, taboret
zic - siodełko
zicać - siadać
zicherka - agrafka
ziherung - bezpiecznik
zielina (na ziemniakach) - łęcina
zilo - silos
złodziejka - kradzież
złonaczyć - zrobić coś
zmarasić - zdeptać
zmarasić sie - zbrudzić się
zmazać sie - zabrudzić się
zmazany - brudny
zamt - aksamit
zmętelacieć - zachorować na motylicę
zmierzły - marudny
zmordowariy - zmęczony
zmyrzak - nicpoń
znojść - znaleźć
zofórt - zaraz
zoglówek - poduszka
zoki (również i fuzekle) - skarpety
zokle - skarpetki
zola - podeszwa
zolyty - zaloty, umizgi
zołgowka - pozór, pretekst
zołza - sos
zowalisko - miejsce w kopalni po wybranym węglu
zowitka - panna ze dzieckiem
zóńść - zajść
zulc - galareta z nóżek (wieprzowych)
zułpucie - obszar pól tuż za domostwami
zwóli - z powodu, gwoli
zwyrtać sie - obracać się
zygor - zegar
zygówek - poduszka
zymfciok - szklanka
zymft - musztarda
zyngruba - suchy klozet

na literę Ź

ździwoczóny - wyprowadzony z równowagi

na literę Ż

żadny - brzydki
żber - balin
żbónek - dzbanek
żdżadło - lusterko
żdzobek - młody koń
żelozko - żelazko
żgać - kłuć
żodyn - nikt
żydtik - kufel
żymlok - bułczanka
żymła - bułka
żymua - bułka
żynich - pan młody, żeniący się kawaler
żynóć - pędzić
żyszka - skąpiec
żywobyci - życie

Opracowanie:
Ireneusz Skwirowski

Materiały własne oraz zasięgnięte z internetu


Piszę to sam i chętnie drodzy internauci przygarnę inne słówka , których tu nie ma.